Neden Sertifikalı Tohum?

Buğdayın Önemi: Buğdayın , gıda sanayinin temel bir hammaddesi , arpanın ise yem sanayinin önemli bir girdisi olduğu göz önüne alındığında Ülkemizde ; hububat ekiliş alanlarında yağışın yetersizliği,iklim ve toprak şartlarının elverişsiz olması, buğday ve arpa ekimini alternatifsiz hale getirmektedir.Ülkemizde ortalama üretilen 19.2 milyon ton buğday üretiminin 10 milyon tonu ekmek yapımında 1 milyon tonu ise diğer unlu mamuller yapımında kullanılmaktadır. Günlük kalori ihtiyacının % 602'ı buğdaydan karşılanmakta olup , Türkiye'de kişi başına yıllık un tüketimi 150 kg'dır. Un tüketimi bakımından ülkemiz ,dünyada ikinci sırada yer almaktadır. Bu durum, buğday üretimini stratejik bir konuma taşımaktadır.

Tohum ve Tohumluk: insanoğlu binlerce yıl önce tohumdaki yaratıcı özelliği keşfettiği zaman yeryüzünde tarımda başlamış oldu. O tarihten itibaren tohumluk bitki yetiştirme açısından daima kilit bir unsur olmuştur. Günümüzde bitki yetiştirmede uygulanan tekniklerin ve kullanılan materyalin pek çoğu aslında tohumlukta var olan genetik ve fizyolojik potansiyelin tam olarak ortaya çıkmasına imkan sağlamak içindir. Genel bir tabirle tohumluğu tarif edecek olursak yeni bitkiler elde etmede yararlanılan jeneratif ve veğetatif özelliğe sahip tüm bitki organ ve kısımlarını ifade eder.

Tarımda bitki gelişimi için tüm koşullar optimum düzeyde olsa bile gübreleme, çapalama, sulama, ilaçlama vb. uygulamaların hiçbiri üretimi artırmada tohum tarafından belirlenen genetik limitin ötesinde bir katkıda bulunamaz. Bir bitkinin ortaya koyduğu verim veya ürünün kalitesi o bitkiyi yetiştirmede kullanılan tohumun taşıdığı potansiyel ile yakından ilgilidir.


Tarımsal üretimde verimi artırmak için genetik potansiyeli yüksek çeşitlerin sertifikalı tohumluklarının , uygun bölgelerde ve uygun yetiştirme teknikleri ile birlikte tarımsal üretimde kullanılması gerekmektedir. Islah edilmiş çeşitler ve kaliteli tohumluklar verimliliği artırır, üretim riskini azaltır sonuçta çiftçi gelirini yükseltir. Tohumluk, bitkiler kültüre alındığından beri yararlanılan en önemli girdidir. Çiftçilerin başarıları, yetiştirmekte oldukları bitkilerin tohumluk kalitesine bağlı kalmaktadır. Çevreye adapte olmamış çeşitlerden, diğer koşullar en iyi şekilde sağlansa bile yüksek verim elde etmek mümkün değildir. Bütün bu tespitler ışığında bakıldığı zaman, tarımsal verimlilik ,üretimin artırılması, maliyetinin düşürülmesinde tohum ülkemiz için en temel ve önemli bir girdi ve teknolojik öğe olma durumundadır. Ekilen tohumlukların teknik olarak 3 yılda bir sertifikalı tohumluklarla yenilenmesi, için ülkemizde her yıl 627 bin ton buğday, 250 bin ton arpa sertifikalı tohumluğu kullanılması gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde sertifikalı tohumluk kullanımı % 50'nin üzerinde iken Türkiye'de bu oran % 10-15 civarındadır.Kalitesiz tohumlukla üstün verim almak imkansızdı.

Sertifikalı Tohumluk Kademelidir ve Belirli Üretim Süresi Vardır: Orijinal tohumluğun başlangıcı,diğer sertifikalı tohumlukların kaynağını oluşturan ıslahçı tarafından geliştirilmiş generatif yada vejetatif materyale elit tohum ; elit tohumluktan elde edilen çeşidin safiyetini taşıyan Orijinal tohumun üretim süresi 2 yıl,Orijinal tohumluktan elde edilen Anaç tohumun üretim süresi 1 yıl, Orijinal ve Anaç tohumluklardan elde edilen çeşidin genetik,biyolojik,ve fiziksel safiyetini taşıyan sertifikalı tohumluğun üretim süresi 3 yıldır.

Tarla Özenle Seçilir: Tohumculuk çok titiz çalışma gerektiren bir uğraş dalıdır. Tohum üretimi yapılacak tarlalar çok iyi hazırlanmalı, Çeşit karışımının önlenmesi için temiz tarlaya ekim yapılmalı, uygun yetiştirme teknikleri kullanılmalıdır. Ayrıca, başarılı tohumculuk için mekanik karışıma sebep vermeyecek izolasyon mesafesi , ön bitki münavebe şartlarına uyup uymadığı kontrol edilir.

Tarlada Başak Temizliği Yapılır: Hasattan önce Tohumluk yapılacak parsellerin her metrekaresi dolaşılarak ; tarlada çeşit karışıklığının ve hastalıklı bitkilerin en iyi görüldüğü sarı olum devresinde Diğer Tür ve Çeşitler, Diğer Cins Hububatlar ,Zararlı Yabancı Otlar, Hastalıklı Başaklar el ile çekilerek tarladan uzaklaştırılır.

Laboratuar Kontrollerinden Geçer: Modern Tohum Hazırlama tesislerinde elenen Tohumluğa sertifika veya rapor verilebilmesi için tohumluklar cinsine göre laboratuar analiz testleri, safiyet ve çimlenme yönüyle standardı tutan numunelere sertifikalı olduğunu gösteren orijinal, anaç veya sertifikalı tohumluk sertifikası, kontrollü veya kontrol edilmiş tohumluk olduklarını belirten tohumluk analiz raporları verilir. Sertifika raporu alan tohumlar OECD standartlarında Türk çiftçisine sunulmak üzere dağıtıma hazır hale getirilir.

Genetik Potansiyeli Yüksektir: Tohumluğun en çok dikkat çeken özelliği onun genetik yapısıdır. Bilindiği üzere, yeni ve üstün bitki çeşitlerinin tarımsal üretime sokulması sayesinde önemli verimlilik artışları sağlanabilmektedir. Yapılan pek çok araştırmalar göstermiştir ki, köy çeşitleri veya yerel populasyonlarla karşılaştırıldığı zaman, ıslah edilmiş çeşitlerin genellikle hububatta % 25'e varan verim artışı sağladığını ortaya koymaktadır. Islah faaliyetleri sonucunda her yıl elde edilen çok sayıda yeni bitki çeşidi başta verim, kalite, hastalık ve zararlılara dirençlilik veya olgunlaşma müddeti gibi pek çok vasıf bakımından daha önce ıslah edilmiş emsallerine nazaran üstünlükler sergilemekte ve bu sebeple üreticiler tarafından kabul görmektedir.

Çimlenme ve Sürme Kabiliyeti Yüksektir: Genetik üstünlüğün sağladığı yararlara ek olarak, çimlenme ve sürme kabiliyeti gibi fizyolojik özellikleri yanında , hastalık etmenleri ve zararlılarla bulaşık olmayan veya bunlara karşı kimyasal maddeler ile korunmuş tohumlukların tarımda kullanılması ilave verim artışlarının elde edilmesine imkan tanımaktadır. Usulüne uygun bir şekilde hazırlanmış tohumluklarda çimlenme ve sürme gücü artış kaydetmekte ve dolayısıyla sağlıklı durumda olan veya elverişsiz çevre şartlarından etkilenmeyen tohumlardan elde edilen bitkilerin verimleri de yüksek olmaktadır. Yapılan araştırmalar, aynı bitki sıklıklarında ekildikleri ve benzer yetiştirme şartlarında üretildikleri takdirde, yüksek çimlenme kabiliyeti ve sürme gücüne sahip tohumlukların aynı çeşide ait düşük kaliteli tohumluklara nazaran yaklaşık % 10-20 oranında daha fazla verim artışı sağladığını ortaya koymuştur

Modern Tesislerde Elenir ve ılaçlanır: Modern tohumculuk tesislerinde hazırlanan sertifikalı tohumlukların uzunluk bakımından farklı daneleri diskli ve silindirik ayırıcılarla, özgül ağırlık bakımından farklı, hastalıklı ve cılız daneleri ,gravite tablaları ve aspiratörlerle ,yüzey karakteristikleri bakımından farklı olanları merdane ve magnetik ayırıcılar ile, şekil bakımından yassı ve yuvarlak daneleri spiral ayırıcılarla ayrılır. Zayıf,kırık dane,yabancı ot tohumları,yabancı çeşitlerden temizlendikten sonra sıvı ilaçlarla ilaçlanarak sürme ve rastık hastalıklarına karşı %100 kontrol sağlanmaktadır. Topraktaki çinko noksanlığına karşı hassas olan çeşitlerin tohumlukları toprak üstüne çıkışı artıran ve çıkış sonrası erken gelişmeyi teşvik eden çinko ile kaplanmaktadır. Hassas çeşitlerin tohumlarına uygulanan çinko abiyotik stres toleransını yükseltmekte hastalık ve zararlılara karşı bitkinin direncini artırmakta. ekim normunun düşürülmesine yardımcı olmaktadır. Bitki daha canlı bir çıkış sağlamakta, hızlı bir gelişim göstermekte dolayesiyle ,kurak yıllarda bitkinin kurağa karşı mukavemetini artırarak verim performansını yükseltmektedir. Bu şekilde hazırlanan tohumluklar çuvallanıp üzerine kazanılan sertifika döl kademesi etiketi bağlandıktan sonra dağıtıma hazır hale getirilmektedir.

Girdide Ekonomi Sağlar: Metrekareye atılacak tohum sayısını; ekim zamanı,bölgenin iklim ve toprak durumu,ekim amacı ve ekilecek çeşidin 1000 dane ağırlığı,safiyeti ve biyolojik değerleri belirler. Konya ili Çumra ilçesinde yapılan bir araştırmada bu değer metrekarede 500 adet çimlenebilir hububat tohumu olarak tespit edilmiş ; dekara atılacak sertifikalı tohum miktarının 20-22 kg/da olacağı hesaplanmıştır.Konya ıl merkezinde çiftçilerin %40?ı dekara 25-30 kg tohum ekerken , %30'u ise 30 kg/da tohum kullanmıştır.Araştırmada görüldüğü gibi çiftçiler mahsulden elde ettikleri tohumlukları ektiklerinde %30-66 oranında fazla tohum kullanmaktadırlar.

Üretimde Verim Artışı Sağlar: Islah edilmiş çeşitlerin ve kaliteli tohumlukların tarımda kullanılması, hem tarımsal işletmeler hem de bölge veya ülke ekonomileri açısından kayda değer faydalar temin etmektedir. Bunlardan bazıları verim ve kalite artışıdır. Ayrıca Sertifikalı hububat tohumluğu iyi çimlenme ,hızla gelişmesi sonucu % 20-25 verim artışı sağlar netice olarak çiftçi gelirini yükseltir. Genetik potansiyeli düşük bitki çeşitleri ve karışık kalitesiz tohumlukların tarımsal üretimde kullanılması halinde, diğer girdilerden beklenen yararların elde edilebilmesi çoğu zaman mümkün değildir. Bu itibarla, bitkisel üretimde diğer girdilerin verim üzerine sağlayacağı etkileri azamiye çıkarabilmek için yüksek genetik potansiyele sahip kaliteli tohumlukların kullanılması şarttır.

Sertifikalı Tohumluk Kalitelidir: Ülkemizde her geçen yıl hububat üretiminde kaliteli üretim azalmaktadır. Bu durum buğdayda unlu mamuller ve makarna sanayicisinin kaliteli ürün talebi giderek artmakta ; dolayısıyla Türkiye yılda 1.5 milyon ton kaliteli buğday ithal etmektedir.Türkiye?de tohumluğun ekilmesinden hasadına kadar geçen sürede kaliteye etki eden çeşit, iklim ve toprak özellikleri dışında buğday kalitesini olumsuz etkileyen ; tohumluk, tohumlukta süne ve kımıl zararı, diğer tür ve çeşitler, yabancı madde,temizleme, tohum iriliklerine göre tasnif ve kötü depolama şartları gibi faktörlerdir.

Sertifikalı Tohum Sağlıklıdır: Tohum üretimi zaman, güç, masraf ve titizlik isteyen bir iştir. Hububatta fungus, bakteri ve virüs hastalıkları nedeniyle üründe ciddi kayıplar oluşmaktadır. Bu hastalıkların çoğu tohumla tarlaya hatta ülkeden ülkeye taşınmaktadır. Buğdayda 40, arpada 30 adet hastalık türü tespit edilmiştir. Tohumluk üretiminde ; tohumla taşınan hastalıklar ürün kaybı, kırışık tohum,küçük tanelerin oluşumu, tohumun üst yüzeyindeki kararmalar ve çimlenme kapasitelerinin düşmesi nedeniyle önemlidir. Sürme ,rastık, arpa çizgili hastalığı ve nematodlar tohumla taşınan önemli patojenlerdir. Böyle sağlıksız tohumlar ekildiğinde çimlenme veya çıkışlarda düşüşler görülür. fideler zayıf olur. Hastalıklar ; tohum,fide veya yetişme devrelerinin her hangi bir döneminde meydana gelebilmekte ve bitkinin tümünü veya bir kısmını hastalandırabilmektedir.